The Don Ellis Orchestra - Electric Bath (1967)

 

1.11.2022

 

Tym razem kilka słów o albumie, obok którego trudno przejść obojętnie. Dla każdego jazzfana jest to jazda obowiązkowa. Szczególnie powinien zainteresować zwolenników nowoczesnej odmiany big bandowego jazzu.

Ellis już na początku lat 60. zasygnalizował, że mamy do czynienia z artystą niebanalnym. Był jednym z tych, który próbował poszerzać granice estetyczne jazzu. Jego twórczość pięknie wpisała się w niniejszą dekadę, a pamiętajmy, że był to jeden ze złotych okresów jazzu. Czas odważnych eksperymentów, bynajmniej nie tylko na polu free jazzu. W pierwszej połowie dekady muzyka artysty miała nieco inny charakter. Warto posłuchać choćby „New Ideas” (1961). W tym przypadku mamy do czynienia z bardziej kameralną odmianą jazzu. Z perspektywy czasu „New Ideas” jest ciekawym przykładem unowocześnienia języka jazzowego (eksperymenty harmoniczne, sonorystyczne, agogiczne). W niektórych utworach słychać wpływy dwudziestowiecznej muzyki „poważnej” (vide intrygujący „Tragedy”). Ellisowi udało się stworzyć wysoce zindywidualizowany wariant muzykowania w obrębie estetyki jazzu nowoczesnego. Jeśli komuś przypadnie do gustu „New Ideas” powinien sięgnąć po pokrewne stylistycznie „How Time Passes” (1961) i „Essence” (1962).

 „Electric Bath” to arcydzieło big bandowego jazzu. Ellis umiejętnie łączy na tej płycie tradycje z nowoczesnością, otwiera się na nowe trendy, tworząc własną formułę grania. Zalety można mnożyć - niezwykle urozmaicone i wyszukane aranżacje, bogactwo motywiczne, świetny klimat. Muzyka jest niezwykle bogata w sferze rytmiczne, ileż tu zabaw z przeróżnymi nieparzystymi metrami! Przepyszna jest również tkanka kolorystyczna – „Open Beauty” zachwyca wysublimowaną atmosferą, skrzącymi się dźwiękami elektrycznego fortepianu, przywołując skojarzenia z davisowskim „In A Silent Way”, który powstał dwa lata później. Z kolei „Indian Lady” eksponuje potęgę big bandowego brzmienia. To prawdziwa galopada skumulowanych dźwięków, misternie zaaranżowanych przez Ellisa. Co tu dużo pisać, niewątpliwie mamy tu do czynienia z wybitnym albumem. W 1967 roku jazzowy świat miał czego słuchać, jednak to wydawnictwo jest prawdziwą perłą w koronie. „Electric Bath” był jednym z tych albumów, którym inspirował się Frank Zappa tworząc „The Grand Wazoo”.

 Swoją drogą, gdy usłyszałem go kiedyś po raz pierwszy wydał mi się niezły i niewiele więcej. Jest to album, który zdecydowanie zyskuje z każdym przesłuchaniem. Wedle mojego przekonania „Electric Bath” to opus magnum w całym dorobku Ellisa. Wprawdzie nagrał jeszcze później kilka znaczących pozycji, by wymienić tylko „At Fillmore” (1970), „Tears Of Joy” (1971) czy też „Soaring” (1973), jednak żaden z nich nie posiadał już tej siły rażenia. Zabrakło trochę jakości w sferze kompozytorskiej oraz posmaku świeżości, które emanowało z „Electric Bath”. 

 Na koniec zwróciłbym jeszcze uwagę na walor edukacyjny tego wydawnictwa. Myślę, że jest to jeden z tych albumów, który może być dobrą furtką do poznania nowego królestwa muzycznego. Miłośnik ambitnego rocka, który chciałby poszerzyć swoje horyzonty muzyczne, na przykład próbując bliżej zaznajomić się z jazzem nowoczesnym, powinien sięgnąć po ten album. Być może dzięki temu odkryje nowe, intrygujące rejony muzyczne.

 

Ocena: 9,5/10 

 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 The Don Ellis Orchestra - Electric Bath (1967)

 

1. Indian Lady  8.06

2. Alone  5.32

3. Turkish Bath  10.16

4. Open Beauty  8.29

5. New Horizons  12.20

 

Skład:

• Don Ellis – trumpet, arranger
• Alan Weight, Ed Warren, Glenn Stuart, Bob Harmon – trumpet
• Ron Myers, Dave Sanchez – trombone
• Terry Woodson – bass trombone
• Ruben Leon, Joe Roccisano – alto saxophone, soprano saxophone, flute
• Ira Shulman – tenor saxophone, flute, piccolo flute, clarinet
• Ron Starr – tenor saxophone, flute, clarinet
• John Magruder – baritone saxophone, flute, clarinet, bass clarinet
• Mike Lang – piano, electric piano, clavinet
• Frank DeLaRosa, Dave Parlato – bass
• Ray Neapolitan – bass, sitar
• Alan Estes – vibraphone, percussion
• Steve Bohannon – drums
• Chino Valdes – bongos, congas
• Mark Stevens – timbales, percussion, vibraphone