Hildegard von Bingen - Canticles Of Ecstasy (1994)

 

26.10.2022

Sequentia

 Z twórczością Hildegardy zetknąłem się ładnych parę lat po tym, jak zainteresowałem się tzw. muzyką poważną. Muzyka średniowiecza od razu stała mi się bardzo bliska, jednak kompozycje frankońskiej anachoretki jakoś mnie omijały. Po raz pierwszy świadomie zetknąłem się z jej twórczością pod koniec lat 90., kiedy to album z jej muzyką polecił mi znajomy.

 Dlaczego odkryłem ją tak późno? W czasach „przedinternetowych” wiedzę czerpałem z książek, czasopism muzycznych i radia. W przypadku tego ostatniego jakoś tak się złożyło, że nie trafiłem na prezentację jej nagrań. Być może wynikało to z tego, że nie pojawiały się zbyt często. Jeśli chodzi o książki to jej twórczość nie była mocno eksponowana. Czasami nie pojawiały się o niej żadne informacje. Pierwszą ważną książką na temat tzw. muzyki poważnej, którą przeczytałem, była dość popularna pozycja - „Dzieje muzyki” Bogusława Schaeffera. Mogę polecić ją każdemu, kto chce wkroczyć do królestwa muzyki klasycznej. Co ciekawe, nie znajdziemy w niej żadnych informacji na temat Hildegardy, mimo tego, że muzyce średniowiecza autor poświęcił ponad 40 stron. W tym przypadku trzeba wziąć namiar na to, że w latach 70. i na początku 80. nie była jeszcze tak ceniona.

 W Polsce mniej więcej od lat 90. zauważalny był wzrost zainteresowania jej twórczością. Hildegarda pojawiła się w kultowych „Lekcjach muzyki” Piotra Orawskiego w radiowej „Dwójce”, nie zabrakło dla niej miejsca także w książce Orawskiego „Lekcje muzyki. Średniowiecze i Renesans”. Powyższa pozycja to lektura obowiązkowa dla każdego miłośnika muzyki dawnej. Generalnie, wszystkie książki Orawskiego poświęcone historii muzyki są godne uwagi.

 Z perspektywy czasu, gdy już lepiej poznałem jej dorobek, muszę przyznać, że „Canticles Of Ecstasy” to jedna z najciekawszych płyt zawierających muzykę frankońskiej anachoretki. Dobrze nadaje się na początek znajomości. Jeśli komuś przypadnie do gustu, można bardziej zagłębić się w jej dokonania muzyczne. Godne uwagi są inne płyty zespołu Sequentia, który należy do grona najlepszych interpretatorów jej sztuki dźwięku. Oto kilka przykładów – „Ordo Virtutum” (1990), „Voice Of The Blood” (1995), „O Jerusalem” (1997), „Saints” (1998), „Symphoniae” (2004).

 Ostatnimi czasy wahadło przesunęło się mocno w drugą stronę. Widać to szczególnie w Internecie. Nie brakuje opinii, że jej dorobek to absolutny top sztuki dźwięku w okresie średniowiecza. Wprawdzie cenię sobie jej twórczość, to jednak dość daleko mi do takich sądów. Pod względem sztuki kompozytorskiej czy też kreatywności trudno jest zestawiać ją z mistrzami polifonii z okresu szkoły Notre Dame, ars antiqua, ars nova czy też ars subtilior. Trzeba jednak pamiętać o tym, że Hildegarda, jakkolwiek by to zabrzmiało, była „człowiekiem renesansu”. Muzyka była tylko jedna z dziedzin, którą się zajmowała.