Emerson, Lake & Palmer – Love Beach (1978). Wzorzec progresywnego antykanonu?

 

19.08.2025

W 1977 roku trasa koncertowa promująca dwupłytowy album „Works” mogła zakończyć się finansową katastrofą. Zespół wydał fortunę na gigantyczne tournée z orkiestrą symfoniczną. Sytuację uratowała druga część trasy, kiedy to muzycy wojażowali już tylko w trzyosobowym składzie. 

Koncertowa gigantomania mocno obciążyła ich zasoby finansowe, dlatego byli zdeterminowani, aby odkuć się i mocno stanąć na nogi. Tymczasem zmiany na rynku muzycznym nie były dla nich korzystne. Rock progresywny był w głębokiej defensywie. W połowie lat 70. dynamika tego wielce zróżnicowanego nurtu zaczęła się zatracać. Był to skomplikowany proces, na który złożyło się wiele czynników. Wspomnijmy tylko o kilku najistotniejszych. Z wolna wyczerpywała się formuła przekazu. Towarzyszył jej kryzys twórczy wielu prominentnych przedstawicieli szeroko pojętego rocka progresywnego. Istotnym czynnikiem była również postępująca komercjalizacja rynku muzycznego. W drugiej połowie lat 70. miała miejsce kolejna rewolucja. Zaczynem fermentu była punk rockowa rewolta, która gruntownie zmieniła oblicze ówczesnej muzyki rockowej. W 1978 roku w najlepsze trwało polowanie na rockowe dinozaury. Emerson, Lake & Palmer atakowano ze szczególną zaciekłością, bowiem dla wielu to właśnie ten zespół był wzorcowym przykładem progresywnego wynaturzenia. W tej sytuacji trio postanowiło znacznie ograniczyć swoje aspiracje artystyczne. Latem 1978 roku w Nassau na Bahamach nagrało album „Love Beach”, który do sklepów trafił w listopadzie tegoż roku.

No i zaczęło się… Muzycy nigdy nie mieli dobrej prasy. Już na początku lat 70. byli mocno skonfliktowani z dziennikarzami muzycznymi, którzy często używali sobie na nich do woli. Nierzadko przekraczano granice dobrego smaku, nie grzeszono również kulturą osobistą (vide teksty Roberta Christgaua i Lestera Bangsa). W recenzjach dziennikarze dosłownie prześcigali się w uszczypliwościach. Dworowano sobie z artystów, tytułu płyty, nawet okładki, niemal totalnej krytyce poddano zawartość muzyczną. Znany dziennikarz brytyjski, Chris Welch, ironicznie sugerował, że utwór tytułowy powstał zapewne po upojnych dniach spędzonych na plaży. Muzycy mieli raczyć się strumieniami rumu i Coca Coli, wylegiwać na piasku, wreszcie w cieniu palm dogadzać zachciankom tubylczych dziewcząt.

Trio nie było zadowolene z „Love Beach”. Nie brakowało bardzo krytycznych opinii. Po latach Carl Palmer w jednym z wywiadów stwierdził wprost, że płyta winylowa nadaje się tylko na… podstawkę pod doniczkę dla kwiatów. Do dnia dzisiejszego dla wielu jest jednym z najbardziej spektakularnych przykładów upadku rocka progresywnego. Czy rzeczywiście jest to muzyczny potworek? Po latach, gdy opadły już emocje, możemy podejść do niej z większym dystansem. Pierwsza strona wydania winylowego jest bardzo słaba. Utwór tytułowy i „All I Want Is You” są do bólu banalne, natomiast „The Gambler” i „Taste Of My Love” po prostu koszmarne. Kolejnym kompozycjom warto jednak poświęcić więcej czasu. Na ciepłe słowa zasługuje ballada Lake'a „For You”. Niezgorszy jest również „Canario” – kolejna adaptacja klasyki, tym razem fragmentu „Fantasía Para Un Gentilhombre” z dorobku Joaquína Rodriga.

Zdecydowanie broniłbym drugiej strony płyty, którą wypełniła czteroczęściowa suita „Memoirs Of A Officer And A Gentleman”. Tym razem zespół powściągnął swoje wirtuozerskie zapędy, zadbał o przejrzystą instrumentację i atrakcyjną, czasami wręcz urzekającą, melodykę. Słowem, jest to utwór, który naprawdę może się podobać. Na plus należy poczytać, że artyści nie uskuteczniali autoplagiatów. Zaproponowali rozbudowany utwór, w którym pojawiły się nowe pomysły architektoniczne i brzmieniowe. W tym miejscu warto zaznaczyć, że w latach 70. trio czterokrotnie porywało się na nagranie wielowątkowej kompozycji trwającej ponad 20 minut -  „Tarkus” (1971), „Pictures At An Exhibition (1971), „Karn Evil 9” (1973), „Memoirs Of An Officer And A Gentleman” (1978). Suplementem do tej wyliczanki może być jeszcze ponad 18-minutowy „Piano Concerto No. 1” (1977), czyli emersonowskie zmagania z formą koncertową na duży aparat wykonawczy. Co ciekawe, kształt formalny każdej z nich jest inny. Sporo różnic znajdziemy również w innych sferach muzycznego przekazu. Podobnie było w przypadku innych kompozycji, w których trio odeszło od tradycyjnej formy piosenkowej. Zróżnicowanie dotyczyło nie tylko sfery formalnej, ale także technik kompozytorskich.

Muzykom można wytknąć merkantylne podejście do procesu twórczego. Razi trochę fakt, że w dalszym ciągu przejawiają nazbyt indywidualistyczne zapędy. Na pierwszej stronie dominują piosenki Grega Lake'a, natomiast na drugiej niepodzielnie rządzi Keith Emerson. Można odnieść wrażenie, że rzucają się ze skrajności w skrajność. Jeszcze kilkanaście miesięcy wcześniej wojażowali z orkiestrą symfoniczną, Emerson tworzył koncert fortepianowy, intensywnie pracowali nad zaawansowaną syntezą rocka z muzyką klasyczną. Tymczasem na „Love Beach”, szczególnie na pierwszej stronie wydania winylowego, zwrócili się nagle w stronę muzyki lekkiej, łatwej i przyjemnej. Wedle mojego przekonania, niniejszy album  nie jest muzyczną katastrofą, choć z pewnością nie jest również powodem do chluby. W zbiorowej świadomości progfanów „Love Beach” niezasłużenie funkcjonuje jako skrajny przykład artystycznego upadku.