Claude Debussy 3/6

 

9.08.2025

MODERNIZM - TWÓRCY, DZIEŁA, INNOWACJE (1890-1930) 27/100

 CLAUDE DEBUSSY - MUZYKA FORTEPIANOWA

Dalszy ciąg przeglądu najważniejszych kompozycji wielkiego Francuza. Na dłużej zatrzymamy się przy muzyce fortepianowej. To niewątpliwie jedno z jego szczytowych dokonań. Trudno wyobrazić sobie dwudziestowieczną pianistykę bez kompozycji Debussy’ego. W tej dziedzinie znajdziemy zarówno utwory względnie komunikatywne, dobre na początek znajomości (np. „Children’s Corner”), jak i wysmakowane, nieproste w odbiorze cykle (np. dwie księgi preludiów i etiudy).

Muzyka fortepianowa: 

Suite Bergamasque (1890-1905)

Suita fortepianowa składająca się z czterech części . Utwór zróżnicowany w warstwie fakturalnej. Najbardziej znany fragment to rzecz jasna „Clare de Lune”.  Zapewne zdecydowana większość spośród Was rozpozna te dźwięki. W tym zestawie szczególnie wyróżniłbym jednak niezwykle urokliwy „Prélude”.  Debussy w pigułce – subtelność, liryzm, nostalgia.

 Etiudy (1915)

Przykład późnej pianistyki Debussy'ego, kiedy coraz bardziej oddalał się od tradycji neoromantycznej. Nie jest to dobry wybór, jeśli chodzi o początek znajomości. Lepiej sięgnąć po coś bardziej komunikatywnego. Wszelkiej maści awangardziści mogą spokojnie próbować od razu. Zdecydowanie jest to reprezentatywna pozycja w dorobku francuskiego kompozytora.

Children's Corner (1908)

Debussy to nie tylko wyrafinowane klejnoty dźwiękowe. Jeśli ktoś ma wątpliwości, czy autor „La Mer” potrafił pisać piękne melodie, powinien posłuchać „Children's Corner”. Absolutne cudeńko! Mógłbym słuchać tej muzyki codziennie.

Images - zeszyt I (1904-1905), zeszyt II  (1907)

 W każdym zeszycie znajdziemy trzy kompozycje. W istocie mamy tu do czynienia z wzorcowym przykładem pianistyki impresjonistycznej. Debussy zrywa z systemem funkcyjnym dur-moll, na szeroką skalę stosuje skalę całotonową. Warto zwrócić uwagę na bogatą, arabeskową ornamentykę. „Images”, za sprawą specyficznej „malarskości”, niejednokrotnie porównywano z obrazami Cezanne’a.

Preludia – I Księga (1909-1910), II Księga (1910-1913)

W tym miejscu tylko sygnalizuję ich obecność w kanonie. Niedługo poświęcę im więcej miejsca.

 

Warto wyróżnić jeszcze pomniejsze kompozycje, bowiem na gruncie muzyki fortepianowej Debussy był prawdziwym gigantem. W tym zestawie również nie brakuje muzycznych perełek.

Na fortepian solo: 

Deux arabesques (1890-1891)

Pour le Piano (1894-1901)

Estampes (1903)

L'isle joyeuse (1903-1904)

Six Épigraphes antiques (1915)

Na dwa fortepiany:

Petite Suite (1888-1889)

En blanc et noir (1915)

 

Płyta godna uwagi związana z tematem: 

Claude Debussy - Suite Bergamasque; Children's Corner; Estampes; L'isle Joyeuse; La Fille Aux Cheveux De Lin; La Plus Que Lente; Etude Pour Les Arpèges - Alexis Weissenberg (1985)

Weissenberg był jednym z gigantów fortepianu. Szczególnie cenione są jego interpretacje muzyki Liszta, Brahmsa, Rahmaninowa, Chopina i Schumanna. Kapitalnie prezentuje się również w repertuarze impresjonistycznym, który nie należy do najłatwiejszych. Poległo już na nim sporo uznanych pianistów. W programie płyty znajdziemy zarówno fortepianowe klasyki („Suite Bergamasque”, „Children's Corner”), jak i nieco mniej znane utwory, by wymienić tylko „La Fille Aux Cheveux De Lin” i „La Plus Que Lente”. Gdy usłyszałem ten album po raz pierwszy byłem wręcz zachwycony. Od tej pory wracam do niego z dużą przyjemnością. Weissenberg był błyskotliwym technikiem. Jego sztuka pianistyczna nie była jednak czystym popisem. Potrafił znakomicie wczuć się w świat dźwiękowy kompozytora, którego brał na warsztat. W przypadku repertuaru debussy’owskiego ważne jest również to, że w doskonały sposób oddał bogactwo barw tej niezwykle subtelnej muzyki. Najwyższy znak jakości!